Απεβίωσε στα 70 του ο πρωτοπόρος κιθαρίστας Allan Holdsworth
Απεβίωσε στα 70 του ο πρωτοπόρος κιθαρίστας Allan Holdsworth
Μια συνέντευξη με τον Allan Holdsworth, που απεβίωσε εντελώς αναπάντεχα, από άγνωστη αιτία, σε ηλικία 70 ετών.
18/04/2017 Γιάννης Αλεξίου
Από τους πιο χαρισματικούς κιθαρίστες όλων των εποχών. Είχε εντελώς προσωπικό στυλ και δεν μπορείς να το εντάξεις σε κάποια μουσική κατηγορία. Κινήθηκε περισσότερο μεταξύ του progressive rock και της jazz fusion μουσικής. Ο Allan Holdsworth είχε την εκτίμηση του Frank Zappa και ήταν ο μόνος μουσικός που παραδεχόταν σαν μουσικό ο στρυφνός και παράλληλα ευφυής Αμερικανός και μάλιστα επιχείρησε να παίξει σαν αυτόν κιθάρα! Είχε πει χαρακτηριστικά για τον Allan: «Ένας από τους πιο ενδιαφέροντες κιθαρίστες στον πλανήτη».
Γεννήθηκε στο Μπράντφορντ, του Γιορκσάιρ, στη Βόρεια Αγγλία στις 6 Αύγουστου του 1946 και ζούσε από τις αρχές των 80ς στο Σαν Χουάν Καπιστράνο, στην Καλιφόρνια. Σχημάτισε τους Tempest, πέρασε από μεγάλες μπάντες, όπως οι Soft Machine (lp «Bundles», 1975, ως μέλος της μπάντας και «Land of Cockayne», 1981 ως γκεστ), Gong, στην ακμή του progressive rock, συνεργάστηκε με τους Jean Luc Ponty («Enigmatic Ocean», 1977, «Individual Choice», 1983, «The Atacama Experience, 2007), Stanley Clarke («If This Bass Could Only Talk», 1988), Billy Cobham, Brecker Brothers, Krokus, Level 42 κ.α. και από τη δεκαετία του ’80 κυκλοφορεί προσωπικά άλμπουμ με προσωπικές κυρίως συνθέσεις.
Είχα την τύχη να τον συναντήσω το επόμενο πρωί από την πρώτη εκ των τριών βραδιών στο «Αθηνά Live» του Ωδείου «Γ.Β. Φακανάς» το 2006, στο roof garden του παραλιακού ξενοδοχείου «Coral» στο Π. Φάληρο. Δύσκολα τον έκανες τότε για 60άρη. Ο Allan Holdsworth ήταν το ίδιο απρόβλεπτος στην σκηνή, όπως και στη συζήτηση, όπου σχεδόν όλες τις φορές άκουγες από τα χείλη του το εντελώς αντίθετο απ’ ότι περιμένεις, μια πλήρης απομυθοποίηση του μύθου του. Σεμνός μουσικός. Αληθινός αντιστάρ...
Προτιμάτε την Καλιφόρνια από την Ευρώπη; Δεν ξέρω για την υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά η Αγγλία είναι μια ιδανική χώρα για μουσικούς. Οι περισσότεροι μουσικοί που γνωρίζω, ζουν και εργάζονται στην Αγγλία. Μουσικά είναι κατάλληλη χώρα, αλλά δεν μπορώ ν’ ανταπεξέλθω οικονομικά, είναι πανάκριβη.
Κάνετε συχνά περιοδείες; Μόνο μια-δυο φορές το χρόνο.
Σε τι χώρους παίζετε; Σε κλαμπ και θέατρα. Στην Σικελία έπαιξα σε αρχαίο θέατρο, μια καλή εμπειρία και θαυμάσια ηχητική. Ο ήχος που παίξαμε εδώ ήταν απαίσιος φίλε μου. Δεν μπορώ να το πιστέψω ότι είχε τέτοια χάλια. Φαίνεται ότι θεωρούν δεδομένη την κατάσταση και κανείς δεν κάνει τίποτα να τη διορθώσει. Το κοινό ήταν θαυμάσιο...
Παίζετε καιρό με τους μουσικούς αυτούς που ήρθατε στην Ελλάδα; Ειδικά με τον Alan Pasqua συνεργαζόμαστε εδώ και τριάντα χρόνια. Παίξαμε κι ένα κομμάτι μαζί στον τελευταίο δίσκο. Όλοι οι μουσικοί μου καταπληκτικοί.
Ο Frank Zappa μόνο για εσάς έλεγε καλά λόγια. Είχε γνωριστεί ποτέ; Τον είχα συναντήσει κι ήταν φανταστικός. Πραγματικά μου λείπει σήμερα. Ήταν αληθινά εκπληκτικός τύπος και μουσικός. Ήταν μοναδικός όχι μόνο σαν κιθαρίστας, αλλά και σαν μουσικός γενικά. Επίσης είχε πάντα μαζί του απίστευτους μουσικούς. Αυτός με γνώρισε στον Τσατ.
Τι γνώμη έχετε για τα σούπερ γκρουπ; Όταν σε κάποιους μουσικούς τελειώνουν τα λεφτά, μαζεύονται και κάνουν ένα σούπερ γκρουπ. Ξέρετε κανένα;
Όχι... Α ωραία, δεν υπάρχει ούτε ένα τώρα...
Πώς ξεκίνησε η δική σας ιστορία με τη μουσική; Μεγάλωσα απ’ τους δίσκους που έφερνε ο πατέρας μου σπίτι, οι οποίοι ήταν κυρίως τζαζ δίσκοι, και από εκεί πήρα τα πρώτα ακούσματα. Δεν ξεκίνησα κατ’ ευθείαν με τζαζ, άλλα από την pop και rock που ήταν δημοφιλή τότε. Μετά κατέληξα σε αυτά που παίζω τώρα.
Στην αρχή συναντήσατε τον John Hiseman από τους Colosseum. Πόσο καθοριστική ήταν για την εξέλιξή σας αυτή η συνεύρεση; Τότε δούλευα στην Αγγλία που υπήρχαν κάποιες αίθουσες χορού, οι Decca, και υπήρχε μια τέτοια σε κάθε μεγάλη πόλη της Αγγλίας. Έπαιζα λοιπόν εκεί μ’ ένα συγκρότημα και το συνδικάτο των Άγγλων μουσικών οργάνωσε ένα μουσικό εργαστήρι με τους μεγάλους Βρετανούς τζαζ μουσικούς της εποχής. Κι έτσι είπα ας πάω να δω τι γίνεται. Κι όταν πήγα μου πρότειναν να συμμετάσχω σ’ ένα άλλο παρόμοιο εργαστήρι που θα γινόταν την επόμενη μέρα. Πήγα λοιπόν κι έπαιξα κι ένας από τους μουσικούς τύγχανε να γνωρίζει τον Hiseman. Όταν γύρισε στο Λονδίνο και μαζί με τον Ρέι Γουάλι, που ήταν ένας έξοχος άλτο σαξοφωνίστας, μου πρότειναν να μετακομίσω στο Λονδίνο και μου παραχώρησαν ένα δικό του δωμάτιο. Έτσι παράτησα τη δουλειά που είχα, βρήκα κάποιον να με πετάξει στο Λονδίνο όπου εγκαταστάθηκα κι άρχισα να παίζω μαζί τους. Ταυτόχρονα είχε μάθει για μένα ο Hiseman και με κάλεσε τηλεφωνικά στο σπίτι του. Εκεί παίξαμε για λίγο και μου πρότεινε να φτιάξουμε ένα συγκρότημα. Έτσι λοιπόν ξεκίνησαν όλα...
Πώς περνούσατε τα εφηβικά σας χρόνια; Δεν έβγαινα πολύ στα κλαμπ, προτιμούσα να κάθομαι σπίτι. Αυτό άλλαξε σταδιακά και δεν πάω σχεδόν ποτέ στο σπίτι. Έβγαινα βέβαια τότε κάποιες φορές, αλλά όποτε το έκανα ο πατέρας μου με απειλούσε ότι θα σπάσει την κιθάρα κι έτσι έπαιρνα ένα μήνυμα για το τι θα επακολουθούσε και έτσι προτιμούσα να μένω σπίτι και να μελετάω. Στην πραγματικότητα δεν ήθελα να γίνω μουσικός κι ούτε μ’ άρεσε η κιθάρα. Προτιμούσα το σαξόφωνο κι ο πατέρας μου έπαιζε πιάνο και προσπαθούσε να μου μάθει, αλλά εγώ δεν είχα κανένα ενδιαφέρον για το πιάνο. Μου άρεσε να τον ακούω να παίζει πιάνο, όπως κι άλλους πιανίστες που είναι καταπληκτικοί, αλλά απλώς εγώ δεν μπορούσα να παίζω. Δεν ήταν για μένα. Έπρεπε να φυσώ κάτι και προτιμούσα το πνευστό. Ήταν αφάνταστη δυσκολία με την κιθάρα, όπως και με το πιάνο, αλλά μετά από μερικά χρόνια εξάσκησης άρχισε να μου αρέσει περισσότερο. Ο πατέρας μου ήταν η έμπνευση. Ξεκίνησε κι έμαθε αυτοδίδακτος την κιθάρα, αλλά δεν ήξερε όλα τα μυστικά και ξεσήκωνε ότι έπαιζε στο πιάνο, πάνω στην κιθάρα. Τα ακόρντα που μου μάθαινε στη κιθάρα ήταν διαφορετικά, άλλες αρμονίες και πιστεύω ότι ήταν πολύ σημαντικό για μένα για τι μου έδωσε μια διαφορετικά οπτική πάνω στο όργανο. Εάν είχα ξεκινήσει μ’ ένα κανονικό δάσκαλο κιθάρας τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Ίσως και όχι...
Πόσες κιθάρες έχετε στη συλλογή σας; Δεν έχω συλλογή στην πραγματικότητα. Έχω μερικές της Carvin γιατί είμαι σχεδιαστής και μου έχουν δωρίσει μερικές. Επίσης έχω πολλούς φίλους κιθαρίστες, με τους οποίους ανταλλάσσω κιθάρες. Συνήθως έχω μόνο δύο κιθάρες στο σπίτι μου. Τις αλληλοδανειζόμαστε. Ποτέ μου δεν είχα συλλογή. Όταν μου αρέσει κάποια απλώς την παίρνω και αντικαθιστώ μια παλιά.
Έχετε μυστικά στη ζωή, όπως στο παίξιμο της κιθάρας σας; Δεν νομίζω ότι υπάρχουν μυστικά στο παίξιμο μου. Όσο για τη ζωή μου εάν υπάρχουν θα ήθελα να τα μάθω κι εγώ. Η ζωή είναι πολύ ενδιαφέρουσα και στην πραγματικότητα δεν υπάρχει εφεύρεση του ανθρώπου, αλλά ανακάλυψη πραγμάτων που ήδη υπάρχουν. Η ζωή δεν είναι να δημιουργείς, αλλά ν’ ανακαλύπτεις.
Το ίδιο ισχύει και για τη μουσική; Αυτό ισχύει για όλα στη ζωή. Δεν τα φτιάχνεις εσύ, απλώς τ’ ανακαλύπτεις. Ίσως να’ ναι τρελή αντίληψη, αλλά αυτό νομίζω. Για παράδειγμα η κοπέλα μου είναι πολύ ταλαντούχα καλλιτέχνης και βλέπει πράγματα που εγώ δεν μπορώ να δω. Εγώ απλώς μπορώ να εάν κάτι μου αρέσει ή δεν μ’ αρέσει κι είναι εκπληκτικό να μου εξηγεί πώς ανακαλύπτει μερικά στοιχεία που σε μένα είναι αθέατα. Για μένα είναι επίσης εντυπωσιακό πως την μουσική μπορούν να την απολαύσουν, να την αισθανθούν οι άνθρωποι γιατί δεν ξέρω τι συμβαίνει όταν παίζω ένα κομμάτι. Ο μουσικός μπορεί να καταλάβει ακριβώς τι συμβαίνει σ’ ένα μουσικό κομμάτι, αλλά ο μέσος ακροατής δεν χρειάζεται να ξέρει τις τεχνικές λεπτομέρειες για να τις απολαύσει.
Τι κάνει ακριβώς η φίλη σας; Σχεδιάζει με χρωματιστά μολύβια. Είναι λίγο ασυνήθιστο...
Ασυνήθιστος μουσικός, ασυνήθιστη ζωγράφος... (Γέλια...)
Υπάρχει διαφορά όταν παίζετε με ροκ και τζαζ μουσικούς; Εξαρτάται από τη μουσική που διαλέγω και τους μουσικούς που θα παίξουν μαζί μου. Όταν παίζεις ένα κομμάτι με μουσικούς τζαζίστες, τότε η μουσική πάει προς τη τζαζ. Αν παίζεις το ίδιο κομμάτι με ροκ μουσικούς, τότε θα γίνει πιο ροκ το κομμάτι. Έτσι λοιπόν σχεδόν πάντα η προσωπικότητα των μουσικών επιλέγει την κατεύθυνση που θα πάρει η μουσική σου, αντί για σένα. Στο άλμπουμ που δουλεύω τώρα για παράδειγμα, έχω κάνει το ίδιο κομμάτι με δύο ομάδες διαφορετικών μουσικών και ακούγεται σαν δύο διαφορετικά κομμάτια, αν και είναι το ίδιο. Πολλοί θα παραξενεύονταν που θα το ακούσουν αυτό, αλλά δεν μιλώ για το ίδιο κομμάτι σε δύο διαφορετικές ηχογραφήσεις, αλλά για το ίδιο κομμάτι σε δύο εντελώς διαφορετικές εκτελέσεις τις οποίες αποφάσισα να περιλάβω και τις δύο στο ίδιο δίσκο που δουλεύω. Δεν έχω τίτλο για την ώρα...
Δουλεύετε σε στούντιο στο σπίτι; Και ποια είναι η εμπειρία σας; Είχα home stoudio όταν ήμουν με την πρώην γυναίκα μου, με την οποία χώρισα πριν πέντε χρόνια. Τώρα έχω κάποιον εξοπλισμό, αλλά μπορώ να ηχογραφώ μόνο την κιθάρα γιατί τα μηχανήματα τα ‘χω στο σαλόνι και δεν υπάρχουν ντραμς και κήμπορντς.
Με ποιο τρόπο προτιμάτε σήμερα να γράψετε αρχικά ένα κομμάτι; Δεν παίζω πλήκτρα, πιάνο και τέτοια, οπότε τις πιο πολλές φορές ξεκινώ να γράφω στην κιθάρα. κάποιες άλλες φορές στο syntax, αλλά το παίζω μέσα από το κομπιούτερ γιατί είναι πιο εύκολο να το ακούω. Βασικά δουλεύω μ’ αυτούς τους δύο τρόπους κι αν δεν έχω ιδιαίτερη προτίμηση, μπορώ να το κάνω και με τους δύο τρόπους.
Μουσική και εικόνα. Τι πιστεύετε για τη σχέση τους; Αυτά είναι τελείως διαφορετικά πράγματα, το σόου από την συναυλία. Υπάρχει μια πολύ λεπτή γραμμή που διαχωρίζει την ψυχαγωγία από την τέχνη. Πρόσφατα είχα μια έντονη διαφωνία για το θέμα αυτό, όταν με ρώτησαν αν βλέπω την μουσική απλώς και μόνο σαν ψυχαγωγία κι είπα όχι. Όταν βλέπεις ένα μεγάλο σόου με χορευτικά και σκηνική παρουσία είναι διασκέδαση. Αλλά όταν πάω να δω μια συναυλία με τον Μίκαελ Μπρέκερ δεν μπορώ να το αποκαλέσω διασκέδαση, δεν ξέρω ποια ακριβώς λέξη να χρησιμοποιήσω. Πηγαίνω εκεί ν’ απολαύσω μια προσωπική έκφραση ενός καλλιτέχνη, αλλά δεν μπορώ να το αποκαλέσω ψυχαγωγία.
Ένας νέος μουσικός μπορεί να ζήσει από τη ροκ μουσική; Είναι δύσκολο για οποιονδήποτε να ζήσει από την μουσική. Πιο δύσκολο απ’ ότι ήταν πριν είκοσι χρόνια. Το σκεφτόμουν κι εγώ τις προάλλες που πήγαμε στην Ιαπωνία και μάλλον βγάζαμε περισσότερα χρήματα πριν δέκα χρόνια. Έχω ακούσει πολλές ιστορίες για μουσικές σχολές στην Αγγλία, απ’ τις οποίες αποφοιτούν πολλοί νέοι μουσικοί που καταλήγουν... γκαρσόνια. Να λείπουν τα σχόλια...
Ποιο τραγούδι σας θα διαλέγατε να παίξετε σε μια επίσκεψη στο φεγγάρι; Το Snowmoon από το άλμπουμ Flat Type. Είναι η ιστορία ενός τύπου που προσγειώθηκε στο φεγγάρι μ’ ένα σκάφος φτιαγμένο από πάγο!
Φωτο: Γ. Κανελλόπουλος
